Pestisitler yani tarım ilaçları; toprakta, suda ve gıdalarda kalıntı bırakırken tarım işçileri ve çiftçiler pestisit kullanımından doğrudan etkilenmektedir. Yapılan son çalışmalar da pestisitlere maruz kalmanın akut ve kronik sağlık sorunlarına neden olduğunu göstermektedir. Akut sorunlar kısa bir zamanda fazla miktarda pestisite maruz kalma sonucu ortaya çıkarak en çok çiftçiler ve tarım işçilerinde görülürken; kronik zehirlenmede alınan pestisit miktarı az olsa da pestisite maruz kalma zamana yayılır ve uzun vadede çeşitli hastalıklar ortaya çıkar.
Pestisitlerin canlılar üzerindeki etkisi fetal yaşamdan itibaren başlamaktadır. Gebelik sırasında maruz kalınan pestisitler, anne karnındaki bebeğin sağlığını da tehdit etmektedir. Bu ilaçlar plasentadan fetüse geçmekte ve bunun sonucu olarak düşükler, hiperpigmente ve hiperkeratatik çocuk doğumları görülmektedir.
Pestisitlerin insanların sinir ve hormonal sistemine de zarar verdiği bilinmektedir. Ayrıca araştırmalar pestisit kullanımı ile sarkomlar (bir tümör grubu), multipl miyelomlar, prostat, pankreas, akciğer gibi kanser türleri, beyin tümörleri, bilişsel ve psikomotorik fonksiyonlarda bozulmalar ve depresyon arasında bağlantı olduğunu göstermektedir. Çocuklarda öğrenme ve dikkat eksikliği, cinsel değişiklikler, duyusal eksiklikler veya gecikmiş gelişim, pestisite maruz kalma sonucu en sık görülen nörolojik bozukluklar arasında yer almaktadır.
Bu amaçla Bilecik İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü ile İlçe Müdürlüklerinin teknik personeli hem sahada hem çiftçi ortamında pestisit (tarım ilaçları) kalıntısına karşı bilgilendirme çalışmaları yapmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube personeli Ziraat Mühendisi Selcen EROL ve Ziraat Mühendisi Yasemin ÇAM tarafından 10-18 Şubat tarihleri arasında Söğüt ve Pazaryeri İlçelerine bağlı 6 köyde (Çaltı-Hamitabat-Akçasu-Yakacık- Pazaryeri Merkez -Dereköy) toplam 131 üreticiye Hasat Öncesi Pestisit Denetimi Eğitimi yapılmıştır. Eğitimler özellikle sebze ve meyve üretiminin yoğun olduğu köylerde yapılmaktadır. Pazaryeri Dereköy'de taze fasulye üreticilerine yapılan bilgilendirme sunumunun ardından İl Müdür Yardımcısı Erkal GEDİKLİ konunun önemine dikkat çekerken üreticilerin dertlerini dinlemiştir. Toplantıların tamamına eşlik eden Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdür V. Hatice Derya AKSU Pestisit kalıntı Zararının İnsan ve Çevreye olan etkilerine değinerek üreticilerin tamamına yakınını konu hakkında bilinçlendirmeyi hedeflediklerini, ara ara eğitimlerin devam edeceğini bildirmiştir.
Yine bu amaçla her yıl Bakanlığımızın belirlediği «Denetim Programı» kapsamında numuneler alınarak, ilgili laboratuvarı olan Bursa Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne programda belirtilen sayı ve zamana bağlı kalınarak gönderilmektedir.
İç ve Dış Pazar açısından önemli bulunan meyve ve sebzede gıda güvenirliliğin sağlanması, hatalı Bitki Koruma Ürünü (BKÜ) kullanımından kaynaklanan sorunların kaynağında çözülmesi, tarladan sofraya güvenilir gıda zincirinin sağlanması amacıyla 2012 yılında başlatılan birincil üretimde Hasat Öncesi Pestisit Denetim Programı her yıl uygulanmaktadır.
Bu Programla;
- BKÜ'lerin etiket bilgilerine göre kullanımının denetlenmesi
- Tavsiye dışı, yasaklı veya hatalı BKÜ kullanımının önlenmesi
- İnsan sağlığına yönelik oluşabilecek risklerin önlenmesi,
- Doğal dengenin korunması amaçlanmaktadır.